"Uwielbiam twoje przepisy, ale one nie są dla mnie. Przygotuj coś, co mogłabym zjeść, a nie tylko żałować, że mnie omija" powiedziała Joanna. Biegaczka, mama dwójki dzieci, która od kilku miesięcy biega regularnie.
Joanna choruje na kandydozę. Kolejna znajoma ma atopowe zapalenie skóry, jeszcze inna nie może jeść glutenu. Wszystkie biegają. Trenują, zależy im na efektach, chcą poprawiać swoje życiówki. I tutaj pojawia się problem. W ich wypadku nie wystarczy przeczytać książki z serii "co biegacz jeść powinien". To na nic. Wykluczając z jadłospisu białka zwierzęce, węglowodany czy owoce, nagle okazuje się, że do "normalnego" życia to jeszcze przystaje, ale do sportowego - już nie za bardzo. Organizmowi brakuje energii, bo nie ma wystarczającej suplementacji. Pewnie niektórych ucieszy informacja, że będąc na jednej z diet wykluczających i trenując można szybko schudnąć. Co z tego, skoro po pierwsze nie jest to zdrowa utrata wagi, a po drugie przekłada się na utratę energii do ćwiczeń.
Dietetyczka Ewa Ceborska-Scheiterbauer na naszą prośbę przygotowała listę produktów zastępczych dla tych biegaczek i biegaczy, które ze względów zdrowotnych muszą być na diecie, a chcą dużo i mądrze trenować.
Kasza jaglana z warzywami Fot. Marcin Klaban Kasza jaglana z warzywami - dla bezglutenowców (Fot. Marcin Klaban)
Celiakia, czyli bezglutenowiec na bieżni
Celiakia jest chorobą trzewną, charakteryzuje się nadwrażliwością na gluten. Gdy dostarczamy do organizmu glutenu występują zaburzenia trawienia. Leczenie jest dość proste trzeba być na diecie bezglutenowej. Czyli z jadłospisu znikają produkty zawierające pszenicę, żyto, jęczmień i owies.
Zdaniem dietetyczki, stosowanie tej diety nie jest dla biegacza zbyt uciążliwe. Można jeść ryż, grykę, proso i kukurydzę. W owocach nie ma glutenu, więc tutaj nie ma ograniczeń. Bardzo wiele zależy od naszego podejścia. Oczywiście można dietę traktować jako wymówkę, ale może też być wyzwaniem. Biały tost z dżemem to nie jest obligatoryjne śniadanie przed zawodami biegowymi. Ryż na mleku z dżemem smakuje również wybornie.
Kandydoza i bieganie
Kandydoza to choroba, która występuje u wielu osób, ale rzadko jest rozpoznawana. Powoduje ją Candida albicans, rodzaj grzyba. Andrzej Janus, w swojej książce "Nie daj się zjeść grzybom Candida" wymienia co jest zabronione w diecie: cukier, produkty z mąki pszennej, ryż biały, alkohol, owoce słodkie, mleko i jego przetwory, przyprawy zawierające glutaminian sodu. Wszystko to powoduje pożywkę dla grzyba. O ile biegaczowi nie jest potrzebny alkohol, to produkty mleczne czy makaron przydałyby się w diecie.
Ewa Ceborska-Scheiterbauer z poradni food&diet zna proste sposoby na to, by przestrzegając diety, móc wydajnie trenować. Np. można jeść węglowodany złożone! Na talerzu może pojawić się makaron razowy, dziki ryż i grube kasze. Co do słodyczy i owoców niestety nie ma przebacz - trzeba z nich zrezygnować. Na śniadanie zamiast mojej ulubionej owsianki na mleku można zjeść pełnoziarniste płatki śniadaniowe albo razowy chleb. Zdaniem dietetyczki najważniejsze jest racjonalne planowanie. Owszem, nie wszystko można zastąpić innym produktem, ale kandydoza nie musi być wyrokiem niepodejmowania zwiększonej aktywności fizycznej. Bardzo ważne jest, by dbać o siebie i nie doprowadzać do osłabienia organizmu. Obniżona odporność to idealne warunki dla grzybów.
Makaron razowy - dla chorych na kandydozę. "30 minut w kuchni" Jamie Oliver, Wydawnictwo Insignis Makaron razowy - dla chorych na kandydozę. (Fot. "30 minut w kuchni" Jamie Oliver, Wydawnictwo Insignis)
Atopowe zapalenie skóry i bieganie
AZS, czyli egzema jest wywołana genetycznie uwarunkowanymi nieprawidłowościami immunologicznymi. To jedna z definicji. Według innych jest to choroba psychosomatyczna. Nie wdając się w dyskusje medyczne, efektem jest skóra pozbawiona ochrony tworzonej przez lipidy.
W wielu przypadkach w ramach leczenia stosuje się dietę, z której wyklucza się składniki, które mogą powodować reakcje skórne (wypryski czy inne). Biegacz chorujący na AZS powinien jeść dużo tłustych ryb bo zawierają kwas omega-3. Ewa Ceborska-Scheiterbauer radzi też by sięgnąć po suplementację w postaci tranu. Biegacz z egzemą powinien unikać czekolady, czerwonego mięsa, wina. Nie należy też zajadać się zbyt dużą ilością cytrusów i orzechów. Dietetyczka uważa, że najważniejsza w diecie jest proporcja produktów zakwaszających i zasadujących. Chodzi o to by organizm nie był zbyt zakwaszony.
Gotowany łosoś z sosem jogurtowym Fot. Sławomir Smolarek www.smolarekstudio.pl Gotowany łosoś z sosem jogurtowym. Łoś to tłusta ryba - idealna dla AZSowców (Fot. Sławomir Smolarek www.smolarekstudio.pl)
Podsumowanie
O czym pamiętać jeżeli ze względów zdrowotnych jesteśmy na diecie? Po pierwsze dieta to według definicji sposób odżywiania. To nie może być wymówką do braku aktywności fizycznej. Po drugie, nie chodzi o to by mnożyć problemy tylko je rozwiązywać. Jeżeli nie mogę jeść makaronu pszennego, to mam razowy. Jeżeli nie mogę razowego, to zjem kaszę. To o czym należy pamiętać to, jak podkreśla dietetyczka, węglowodany. To one dają około 60% energii w naszej diecie. Ważne są też antyoksydanty niszczące wolne rodniki powstające w wyniku wzmożonej aktywności fizycznej. Wreszcie na koniec, kwestia często pomijana - napoje. To trzeci element. Dietetyczka zaleca wodę mineralną, prawdziwe (czyli świeże) soki, herbaty zielone, owocowe i ziołowe. Wybór jest duży, trzeba tylko rozważnie sięgać po produkty, pamiętając jakich zaleceń żywieniowych powinnyśmy przestrzegać.
