Ścięgno Achillesa. "Ciągnący" problem

Hasło ?ciągnący? w tytule od razu przyszło mi do głowy kiedy pomyślałem co zgłasza 80% pacjentów z bólem w tym obszarze, bardzo często związanym ze ścięgnem Achillesa.

Na początku przybliżę czym jest Achilles, gdzie jest oraz opiszę o nim kilka ciekawostek. Dla niecierpliwych radzę od razu przejść do części dotyczącej samego problemu.

Czym jest Achilles?

Ścięgno Achillesa (piętowe) jest utworzone przez dalsze przyczepy ścięgniste dwóch mięśni: - brzuchatego łydki:

- głowy przyśrodkowej i bocznej (m. gastrocnemius),

- płaszczkowatego (m.soleus).

Ścięgno Achillesa. 'Ciągnący' problemŚcięgno Achillesa. "Ciągnący" problem Ścięgno Achillesa. "Ciągnący" problem Ścięgno Achillesa. "Ciągnący" problem

Mięśnie te przyczepiają się do guza piętowego stanowiąc część taśmy mięśniowej tylnej, która dalej w swoim przebiegu tworzona jest przez rozcięgno podeszwowe jako ciągłość tkanki łącznej (problemy z rozcięgnem i Achillesem mogą iść w parze).

Co warto wiedzieć o Achillesie?

- ścięgno Achillesa jest przekroju ok. 1 cm,

- wytrzymałość na siły poprzecznie dochodzi do 1000kg co sprawia, że jest najsilniejszym ścięgnem ludzkiego organizmu, będącym jednocześnie najbardziej narażonym na uszkodzenie; w trakcie biegu przyjmuje obciążenia rzędu 12.5 krotności masy ciała [2],

- pochewka ścięgnista (paratenon), struktura otaczająca achillesa, umożliwia swobodne ślizganie się ścięgna wewnątrz niej, jej rozciągliwość wynosi 2-3 cm, jej obkurczenie zaburza ruch ścięgna i prowadzi do zwyrodnienia,

- najsłabiej ukrwiona strefa ścięgna znajduje się na dlugości 2-7cm od pięty i na tym obszarze najczęściej dochodzi do uszkodzenia.

Skoro jest najsilniejsze, to dlaczego sprawia tyle problemu?

Wynika to z przebiegu jego włókien i ich skrzyżowania. W tym miejscu dochodzi do kumulacji sił i urazu/przeciążenia. Wcześniej wspomniany mięsień brzuchaty oplata skośnie najgłębiej leżące włókna końcowe części ścięgna będącej przedłużeniem mięśnia płaszczkowatego.

Jakie objawy mogą zaniepokoić?

Na początku może to być wzmożone napięcie w obrębie całej łydki, zmniejszona ruchomość ścięgna, a ono samo wydaje się być sztywne.Kiedy przesuwamy palcami wzdłuż ścięgna możemy wyczuć drobne nierówności podobne do "obrączek" (najczęściej przy problemie długotrwałym).

Problem postępuje w etapach:

- Sztywność, napięcie w trakcie biegania po długim dystansie.

- Ból w trakcie stawania na palce, rozciągania ścięgna zwłaszcza po dłuższym bezruchu (po nocy).

- Dolegliwości o charakterze ciągnięcia, zmniejszona ruchomość stopy (skrajnie bóle nocne).

- Do poprzednich odczuć dołącza ostry ból punktowy w okolicy pięty nawet przy codziennej aktywności, bolesne rozciąganie, "niemoc" przy próbie stanięcia na palcach.

W stanach przewlekłych dochodzi do pogrubienia, ucieplenia i dużej tkliwości w obrębie ścięgna piętowego. Poniżej zdjęcie stanu przewlekłego:

Ścięgno Achillesa. 'Ciągnący' problemŚcięgno Achillesa. "Ciągnący" problem Ścięgno Achillesa. "Ciągnący" problem Ścięgno Achillesa. "Ciągnący" problem

Co mówi pacjent?

- Ciągnie mnie achilles szczególnie rano i jak wstaje od biurka...

- Nie mogę stanąć na palce... (wspięcie na palce niższe niż po zdrowej stronie)

- Bieganie pomaga na początku, ale problem wraca po konkretnym dystansie...

- W zeszłym roku "skręciłem staw skokowy...

Jak sobie z tym radzić?

Jeżeli problem wynika ze zbyt dużych obciążeń treningowych, nie trwa długo i nie ma drugiego dna (wcześniejsze urazy, ograniczenia ruchomości stopy, biodra) to istnieje szansa na poradzenie sobie z nim w zaciszu domowym. Pomaga w tym:

- Chwilowa przerwa w treningach,

- Rozciąganie mięśni łydki,

- Rollowanie mięśni łydki, uda (każdej strony),

- Ćwiczenia ekscentryczne mięśni łydki.

Poniższy film przedstawia techniki rozciągania i ćwiczeń ekscentrycznych oraz ich metodykę (czas, ilość serii/powtórzeń).

Zobacz wideo

Wszystkie wymienione czynności działają również profilaktycznie i pozwalają cieszyć się zdrowym ścięgnym przez długie kilometry i czerpać przyjemność z biegania.

Co jeśli nie przechodzi lub potrzebuję szybkiej pomocy?

W takiej sytuacji zapraszam do Nas, fizjoterapeutów. Trafna diagnoza przyczyny bólu i odpowiednia terapia pozwala na zażegnanie problemu już po 2-3 terapiach, co oczywiście uzależnione jest od czasu trwania problemu i jego rozległości.

Mówiąc o terapii mam rzecz jasna na myśli indywidualną pracę z pacjentem w formie terapii manualnej po dobrze przeprowadzonym badaniu. Jako wspomaganie efektów rehabilitacji można wykorzystać zabieg fali uderzeniowej czy ultradźwięków, które osobiście stosuję rzadko.

Zachęcam do skorzystania z fizjoterapii głównie ze względu na to, że szybka pomoc zapobiega powstawaniu problemów przewlekłych i utrwalania zmian w obrębie innych części ciała np. stawu kolanowego, krzyżowo-biodrowego czy samego kręgosłupa.

Największą motywacją jest jednak to, że bez biegania po prostu wielu z Nas trudno żyć ;)

mgr Wojciech Długołęcki Certyfikowany terapeuta manualny, terapeuta FDM Gabinet Rehabilitacji REH-ART

Copyright © Agora SA