Kokos - do jedzenia, do picia, do... ubrania...

Batoniki z dodatkiem wiórków kokosowych smakują bardzo dobrze i dają sporo energii, woda kokosowa działa jak izotonik, włókno kokosowe dodaje się do przędzy, z której powstają ubrania dla sportowców,  mające ponoć właściwości antybakteryjne. Ale wyroby z kory palmy kokosowej i jej owoców są również budulcem, lekarstwem, elementem instrumentów muzycznych, mają swoje miejsce nawet w przemyśle filmowym... To jedna z niewielu roślin wykorzystywana w stu procentach i do tak wielu celów.

Potrzeba matką wynalazków - to stare i trochę już wyświechtane powiedzenie, ale chyba nie da się znaleźć drugiego, które tak dobrze oddawałoby charakter rzeczy. Z Palmy kokosowej da się wyciągnąć tak wiele składników, które mają tak szerokie zastosowanie, że każdy z nas da się zaskoczyć. Najlepiej znane nam zastosowania znajdziemy w przemyśle spożywczym.

Orzechy kokosowe - jedno drzewo może dostarczyć w ciągu roku aż do 75 owoców. Jego biały i mięsisty miąższ można jeść na surowo lub wysuszony po ugotowaniu. Starty na wiórki używany jest w cukiernictwie, znajdziemy je również w batonikach energetycznych różnych firm i w niektórych żelach energetycznych. Surowy, niesłodzony miąższ ma 354 kcal w 100 gramach, 15,23 g węglowodanów, 9 g błonnika, 3,33 g białka i 33,49 g tłuszczu. Zawiera witaminę C (3,3 mg w 100 g), wapń (14 mg), żelazo (2,43 mg), magnez (32 mg), fosfor (113 mg), potas (356 mg) sód (20 mg), cynk (1,1 mg), miedź (0,435 mg) i mangan (1,5 mg). Miąższ z puszki, słodzony ma 357 kcal na 100 g, mniej tłuszczu 16,31 g i zdecydowanie więcej węglowodanów - 53,21 g.

Fot. Joanna Skrzyniarz / Agencja Wyborcza.plFot. Joanna Skrzyniarz / Agencja Wyborcza.pl Produkcja cukierków z mleka kokosowego w Wietnamie.

Miąższu orzechów kokosowych używa się również w produkcji kosmetyków - ponoć wygładza i rozjaśnia skórę.

We wnętrzu orzecha znajdziemy płyn, tzw. "mleko kokosowe" , które w początkowym stadium rozwoju występuje w postaci przezroczystej wody kokosowej . Później przechodzi przemianę w bogaty w tłuszcze mleczny płyn. Woda kokosowa jest napojem chłodzącym o właściwościach izotonicznych ze względu na dużą zawartość elektrolitów. Ponoć bardzo dobrze gasi pragnienie, ale ma również właściwości lecznicze - stosuje się ją przy biegunce, wymiotach i problemach żołądkowych. W dodatku - woda jest sterylna aż do chwili kiedy orzech kokosowy zostanie otwarty (no, chyba, że jest popsuty). Składem jest zbliżona do osocza krwi i jest używana w awaryjnych przypadkach jako dożylne uwodnienie płynne, kiedy brak innego płynu. Ma 19 kcal w 100 g, zawiera 3,71 g węglowodanów, 0,72 g białka, 1,1 g błonnika. W 100 g wody kokosowej znajdują się 24 mg wapnia, 25 mg magnezu, 20 mg fosforu, 250 mg potasu, 105 mg sodu. Mleko kokosowe zawiera tłuszcze, około 5% cukru, aminokwasy, związki mineralne i witaminę C. Jest ważnym składnikiem kuchni tajskiej.

Z włókna kokosowego wytwarza się liny, pędzle, szczotki, maty zastępujące dywany, uszczelnia się nim łodzie. Biegaczom bliższe jest zastosowanie kokosa w ubraniach - koszulkach, bluzach, spodniach. Naturalne łuski orzechów kokosowych przerabiane są ponoć na aktywny węgiel, który dodaje się do poliestru, z którego robione są ubrania. Stają się one integralnym elementem włókna i nie da się ich wyprać z tkaniny. Dzięki temu uzyskujemy szybkoschnący materiał, dobrze odprowadzający wilgoć od ciała, w dodatku podobno włókno z zastosowaniem kokosa ma właściwości antybakteryjne, dzięki czemu koszulki nie zaczynają śmierdzieć. Jednocześnie materiał pozostaje miękki w dotyku i przyjemny dla skóry. Łupiny kokosa i produkty pośrednie, z których powstaje włókno z domieszką kokosa .

Koszulka z włóknem kokosowymKoszulka z włóknem kokosowym Archiwum PolartecKoszulka z włóknem kokosowym Włókno z domieszką kokosa stosuje się w ubraniach dla sportowców. Ma podobno właściwości antybakteryjne, co zapobiega powstawaniu brzydkiego zapachu .

Gdzie jeszcze znajdziemy palmę kokosową?

  • W budownictwie i rzeźbiarstwie. Liście służą do wyrobu koszy i przykrywania dachów, budowy płotów czy ścian budynków. Podobno mieszkańcy Hawajów drążyli pnie robiąc z nich nawet... małe kajaki. Drewna używa się do budowy mebli i kładek - ze względu na ich wytrzymałość. Z korzeni przyrządza się również farbę.
  • W instrumentach muzycznych. Wydrążone pnie służą do wytwarzania bębnów, kokosy do grzechotek i małych instrumentów strunowych.
  • W higienie - z korzeni palmy robi się płyn do płukania ust, a zgniecionych miotełek również do mycia zębów.
  • W teatrach i filmach - uderzenie połówek skorup orzecha kokosowego imituje tętent kopyt końskich.

Curry z krewetkami i mlekiem kokosowymCurry z krewetkami i mlekiem kokosowym Fot. Marcin Klaban / Agencja Wyborcza.pl Mleko kokosowe jest jednym z podstawowych produktów kuchni tajskiej.

Z łupiny orzecha kokosowego wyrasta strzelista turzyca. Doniczkowa trawa wygląda tu bardzo naturalnie.Z łupiny orzecha kokosowego wyrasta strzelista turzyca. Doniczkowa trawa wygląda tu bardzo naturalnie. Fot. Paweł Słomczyński / Agencja Wyborcza.pl Produkty palm kokosowych stosuje się między innymi w produkcji kosmetyków i ozdób.

  • W hodowli zwierząt. Powstałe po ekstrakcji oleju wytłoki są bogate w białko (20%) i stanowią dobrą paszę dla zwierząt. Łupiny orzechów również przydają się w hodowli zwierzaków. Oczywiście - małych, domowych, takich jak gryzonie i ptaki. Ze skorup orzecha robi się dla nich domki, albo elementy ozdobne do akwariów.
  • W przemyśle spożywczym: - z soku z naciętych kwiatostanów robi się wino palmowe, młode listki je się na surowo, gotowane lub marynowane (tzw. kapusta palmowa). Pąk szczytowy nazywany sercem palmy, jest rzadkim i delikatnym przysmakiem (bo bez niego roślina ginie), potrawę z niego przyrządzoną nazywa się "sałatką milionera". Koprę (wysuszony miąższ) stosuje się jako składnik ciast.
  • W ogrodnictwie - jako kompost albo substytut torfu.
  • Skorupy mogą być używane jako paliwo i są dobrym źródłem węgla drzewnego.

Orzechy kokosowe mogą ważyć do 2.5 kg. Miejscowi bardzo trzymają się wyznaczonych ścieżek między palmami, bo kontakt ze spadającym orzechem mógłby skończyć się bardzo groźnie. Orzechy mają zdolność utrzymywania się na powierzchni wody i są łatwo przenoszone przez morskie prądy (hydrochoria) na znaczne odległości. Palmy rosną na piaszczystych, słonych plażach.

Zbieranie kokosów. Spadające orzechy kokosowe są przyczyną wielu wypadków.

Na polski rynek trafiła niedawno woda kokosowa firmy Vivalife. Producent zapewnia, że woda kokosowa zawiera 15 razy więcej potasu (ok. 294 mg) niż większość izotoników i napojów energetycznych oraz dwa razy więcej niż jeden banan. Woda charakteryzuje się także niższą zawartością sodu. Dzięki temu pomaga organizmowi szybciej się zregenerować. Z łupiny orzecha kokosowego wyrasta strzelista turzyca. Doniczkowa trawa wygląda tu bardzo naturalnie.Z łupiny orzecha kokosowego wyrasta strzelista turzyca. Doniczkowa trawa wygląda tu bardzo naturalnie.

Woda kokosowa uzupełnia elektrolity oraz glukozę - utracone w czasie treningu. Woda dostępna jest w trzech wersjach smakowych: naturalna, bananowa z cytryną oraz ananasowa z acerolą.

Dołącz do nas na Facebooku.

Copyright © Agora SA