ABC maratonu - trochę historii i faktów, o których maratończyk wiedzieć powinien

Skąd wziął się wyścig na nietypowym dystansie 42,195 km? Jaka jest jego historia, co z biegiem ma wspólnego brytyjska królowa i gdzie rozgrywane są największe imprezy na świecie? Poznaj ABC maratonu.

O maratonie czytaj na www.sport.pl/orlenwarsawmarathon

O autorze: Piotr Książkiewicz - absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, trener II klasy lekkiej atletyki, organizator bieg ów i szybki biegacz z życiówką 2:43:53 z Poznania z 2012 roku i 1:14 w półmaratonie. Maraton swoją nazwę przejął od małej greckiej miejscowości położonej niedaleko Aten. Według legendy, podczas wojny grecko-perskiej we wrześniu 490 p.n.e., wojska greckie miały bronić stolicę przed najazdem wroga. Mimo ogromnej przewagi liczebnej Persów, zwyciężyli Grecy. Wtedy pierwszy maratończyk Grek Fejdippides przebiegł 38-kilometrowy dystans, dzielący Maraton (pod którym rozegrała się bitwa) od Aten, aby przekazać Ateńczykom informację o pokonaniu wroga. Gdy wykonał swoje zadanie zmarł z wycieńczenia.

Przez wiele lat legenda o śmiertelnym działaniu tak długiego biegu wpływała na wyobraźnię ludzi. Długo odstraszała także szefa Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego - barona Pierre'a de Coubertin, który w 1896 roku reaktywował w Atenach igrzyska olimpijskie. Gdyby nie nacisk jego współpracownika - Michaela Breala, maraton nie zostałby włączony do programu I Nowożytnych Igrzysk Olimpijskich.

Dorando Pietri finiszuje podczas maratonu olimpijskiego w 1908 roku - wówczas po raz pierwszy trasa miała 42 km i 195 metrów, na prośbę królowej, która chciała oglądać finisz z okien swego pałacu.Dorando Pietri finiszuje podczas maratonu olimpijskiego w 1908 roku - wówczas po raz pierwszy trasa miała 42 km i 195 metrów, na prośbę królowej, która chciała oglądać finisz z okien swego pałacu. Wikipedia.org Wikipedia.org

Pierwszy maraton podczas igrzysk olimpijskich był rozgrywany na dystansie 40 km, nie była to odległość, jaka dzieliła Maraton od Aten ale postanowiono dystans ten zaokrąglić. Na kolejnych igrzyskach bieg maratoński rozgrywany był na dystansach od 38 do 40 kilometrów. Po raz pierwszy maraton rozegrano na znanym nam dziś dystansie 42 kilometrów i 195 metrów podczas Igrzysk w Londynie w 1908 roku. Pierwotnie jego trasa miała mieć 26 mil (41,84 km) i została bardzo dokładnie wymierzona. Metę przesunięto na życzenie brytyjskiej królowej, w pobliże miejsca, w którym miała zasiadać na trybunach. Dodano 385 jardów (352 m). Dystans ten się przyjął i od tego czasu maratony rozgrywane jest właśnie na dystansie 42,195 km.

Maraton od zawsze działał na wyobraźnię, a zawodnicy biorący w nim udział budzili podziw kibiców. Wiadomo, że nie każdy może wziąć udział w igrzyskach olimpijskich, dlatego zaczęto organizować także komercyjne maratony. Różniły się one od tych rozgrywanych podczas igrzysk tym, że mógł w nich wystartować każdy.

Najstarszą tego typu imprezą na świecie jest bieg w Bostonie rozgrywany od 1897 roku. Najstarszym europejskim maratonem jest bieg w Koszycach, który swój początek miał w 1924 roku. Kolejne maratony zaczęły pojawiać się dopiero po drugiej wojnie światowej, były to: Maraton Fukuoka w Japonii (1947), Twente w Holandii (1948) oraz reaktywowany Ateński Classical Marathon (1955). Kolejne maratony pojawiały się lawinowo na całym świecie, ciesząc się coraz większym zainteresowaniem zarówno wśród amatorów jak i wyczynowców. Pierwszy polski maraton został rozegrany w Dębnie w 1966 roku.

The ING New York City MarathonThe ING New York City Marathon fot. Martineric/Wikipedia fot. Martineric/Wikipedia

Do największych na świecie imprez na królewskim dystansie należą:

  • ING New York Marathon (46 759 zawodników, 2011 rok),
  • Flora London Marathon (36 550 zawodników, 2010),
  • Bank of America Chicago Marathon (36 259 zawodników, 2010 rok),
  • Boston Marathon (35 868 zawodników, 1996 rok),
  • Real Berlin Marathon (35 786 zawodników, 2008 rok),
  • Tokyo International Marathon (33 328 zawodników, 2011 rok)
  • oraz Paris Marathon (31 133 zawodników, 2011 rok).

Wśród największych imprez królują te organizowane w Stanach Zjednoczonych, Europie oraz Japonii. Prawidłowość tę potwierdza fakt, że wśród 50 największych biegów maratońskich w 2011 roku, aż 48 było zorganizowanych właśnie tam!

Fot. Jason DeCrow AP

Maratony komercyjnie to nie tylko tysiące biegających amatorów, ale także zawodowcy walczący o jak najlepszy wynik. Rekord świata mężczyzn został ustanowiony 25 września 2011 podczas Maratonu Berlińskiego i wynosi 2:03:38. Jego autorem jest Etiopczyk Patrick Makau. Rekord świata kobiet jest starszy, ustanowiła go Paula Radcliffe, 13 kwietnia 2003 podczas Maratonu Londyńskiego i wynosi: 2:15:25. Na obu wspomnianych imprezach od dłuższego czasu walczy się o start zawodników ze światowej czołówki, którzy mogliby pobić najlepsze wyniki. Rekordy Polski należą do Henryka Szosta i Małgorzaty Sobańskiej i wynoszą odpowiednio: 2:07:39 oraz 2:26:08.

Małgorzata SobańskaMałgorzata Sobańska Archiwum Headlines

Przeczytaj również: Kobieca walka o maraton. Dlaczego nie umiemy biegać maratonów? O powodach zderzenia ze ścianą.

Tekst: Piotr Książkiewicz www.szmajchel.naszebieganie.pl

Jak się przygotować do maratonu? Przeczytaj artykuł o periodyzacji treningu czyli co, kiedy i dlaczego powinieneś robić by dobrze przygotować się do startu na królewskim dystansie. Wkrótce plan treningowy na Bezpośrednie Przygotowanie Startowe.

Więcej informacji na temat treningu i imprez na dystansie maratonu znajdziesz w dziale: Maraton.

Copyright © Agora SA